Uz Stari most, Velež je drugi simbol grada Mostara. Prvi je 1993. doživio “urbicid”, a drugi 1992. pokušaj gašenja. No, dobro poznati akteri nisu uspjeli, Stari most je izronio 2004. a Velež se poput “Feniksa” digao iz pepela 1994.
Jednom rečeno, bez “Starog, bez Veleža i njegovih legendi Mostar bi bio čemergrad.
Februar je, pa je red dotaknuti se teme koja je neraskidivi dio historije i tradicije kluba. Riječ je o jednom u to doba najpoznatijih i najpriznatijih turnira na tlu Evrope – “Februarskom turniru”.
Od 1965. do 1992. turnir je ukupno imao 28 izdanja.
Svi sudionici “Februarskih turnira”
Velež (28 puta), Partizan (13), Željezničar (11), Crvena zvezda i Dinamo (7), Hajduk i Sarajevo (6), Budućnost, Sloboda i Vojvodina (3), Radnički Niš i Čelik (2), Sutjeska, Olimpija, Borac, reprezentacija JNA (1), Šturm, Rapid Beč (Austrija), Honved, Ujpest, MTK, Vašaš, Gyor (Mađarska), Slavija (Češka), Dinamo Tbilisi, Lokomotiv Moskva (SSSR), Bakau (Rumunija), Tadž Teheran (Iran), Magdeburg (Njemačka), Lucern (Švicarska), te reprezentacije SSSR i Poljske.
Velež je bio najčešći pobjednik tradicionalnog turnira, trijumfovao je čak 15 puta. Zatim slijede beogradski Partizan i sarajevski Željezničar (3), te članovi “velike četvorke” Dinamo, Hajduk i Crvena zvezda sa po jednom titulom.
Od stranih učesnika trofej su ponijeli reprezentacija SSSR-a 1976. i Rapid Beč 1985. Dva turnira nisu imala pobjednika, 1966. – revija pet ekipa i 1979. – turnir prekinut zbog smrti revolucionara Edvarda Kardelja.
Statistika i zanimljivosti
· 1968. turnir je prvi put bio međunarodni
· Od 28 izdanja čak 16 je imalo predznak međunarodnog
· 1974. je nastupila reprezentacija Poljske, te godine trećeplasirana na Svjetskom prvenstvu
· Najveće pobjede na turniru bile su u mečevima Velež-Dinamo Zagreb 9:2, te Ujpešt Doža- Sarajevo 8:1
· Od bh klubova jedino je sarajevski Željezničar dolazio do prvog mjesta i to na tri turnira
· Od stranih učesnika trofej su ponijeli reprezentacija SSSR-a 1976. i Rapid Beč 1985.
· Zlatne pobjede Veleža u finalima su bile protiv Crvene zvezde 1972. i sa reprezentacijom Poljske 1976. u oba meča je rezultat bio identičan – 3:0
· Duško Bajević odigrao najviše turnira (23), a ujedno i najbolji strijelac sa 22 gola
· Za reprezentaciju SSSR-a na turniru 1976. nastupio je legendarni Oleg Blohin koji je samo godinu ranije bio proglašen za najboljeg igrača Evrope
· Na 28. turnira, palo je 309 golova, “Rođeni” postigli 114
· 1989. desio se kuriozitet na turniru, gdje je na četiri utakmice pao samo jedan gol – Velež-Šturm 1:0
· Legendarni trener Sula Rebac predvodio “Rođene” na osam turnira
· Savezni kapiten Miljan Miljanić je bio redovan gost februarskih revija
Rekordna pobjeda na turnirima ostvarena je 9. februara 1980. kada je Velež demontirao Dinamo – 9:2. Bio je to supermoćan zagrebački tim sa Mlinarićem, Kranjčarom, Cerinom, Zajecom… ali protiv maestralnog Bake Sliškovića i Tarambe Skočajića nisu mogli, koji su postigli 4 gola, a jedan je dodao i Dragan Okuka.
Na kraju priče o “Februarskom turniru” dodajmo da je prava rijetkost u svijetu da je neki turnir privukao toliko vedeta kao što ih je bilo za tih 28 godina u Mostaru. Preko 200 reprezentativaca je kročilo na stadion Pod Bijelim brijegom. Publika je imala priliku da uživa u majstorijama svojevremeno najboljeg fudbalera Evrope Olega Blohina, pa Nazarenka, te jugoslovenskih najvećih zvijezdi poput Velibora Vasovića i cijelog onog evropskog Partizana, zatim Osima, Bukala, Oblaka, Škije Katalinskog, Baždarevića, Blekija Bogićevića, Zorana Filipovića, Primorca, braće Vujović, Santrača, Sušića, Pašića, Deja Savićevića, Jugovića, Bobana, Prosinečkog, Mihajlovića…
Sportske.ba
